In het nieuws, in de kranten en op radio en tv horen we geregeld over mensenrechten. Vaak denken we bij mensenrechten aan landen ver van ons vandaan; arme landen of landen in oorlog. Iedereen is het erover eens dat mensenrechten niet overtreden mogen worden, en iedereen vindt dat mensenrechten belangrijk zijn. Maar wat zijn die mensenrechten nou eigenlijk?
ONDERWIJZEN VAN DE UNIVERSELE VERKLARING OP SCHOOL
In totaal zijn er 30 mensenrechten en deze zijn in 1948 door de Verenigde Naties aangenomen. Na de verschrikkelijke dingen die er in de Tweede Wereldoorlog waren gebeurd, besloot men dat zoiets nooit meer mocht voorkomen. Daarom legde de VN de mensenrechten vast in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, om op die manier de vrede en veiligheid te waarborgen.
Alle lidstaten ondertekenden op 10 december 1948 de Verklaring. De landen spraken met elkaar af om deze mensenrechten overal ter wereld op scholen te onderwijzen, zodat iedereen de mensenrechten zou kennen. Het uitgangspunt was dat als iedereen zijn rechten zou kennen, en voor zijn eigen, maar ook voor die van anderen zou opkomen, er minder kans op conflicten en oorlog zou ontstaan.
Helaas is daar niets van terecht gekomen. In geen enkel land worden de 30 mensenrechten onderwezen. Als je iemand op straat vraagt wat de 30 rechten zijn, dan weet men er vaak niet meer dan vier of vijf op te noemen. Het is zelfs zo dat 90 procent van de mensen niet eens van het bestaan van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens af weet.
Daar wil Youth for Human Rights verandering in brengen. Het is voor iedereen van belang om de 30 mensenrechten te kennen. Eleanor Roosevelt, hoofd van de commissie die de Universele Verklaring op schrift zette zei in 1948 het volgende over de mensenrechten:
“Want waar beginnen de mensenrechten in feite? Dichtbij huis en om ons heen – in plaatsen zo dichtbij en zo klein dat ze niet eens op een landkaart te vinden zijn. Toch is dit de wereld van de individuele persoon; de buurt waarin hij woont; de school of universiteit waar hij naar toe gaat; de fabriek, het bedrijf of het kantoor waar hij werkt. Dat zijn de plekken waar elke man, elke vrouw en elk kind gelijke rechten, gelijke kansen en een gelijke behandeling nastreven. Tenzij deze rechten daar betekenis hebben, hebben ze nergens betekenis. Als we er niet met zijn allen ons best voor doen om deze rechten dichtbij huis na te leven, zal het in de rest van de wereld ook slecht gesteld zijn.”
Mensenrechten hebben dus alles met jou te maken. Als jij weet wat je rechten zijn, dan kun je niet alleen voor je eigen rechten opkomen, maar ook verantwoordelijkheid nemen voor de rechten van anderen.
“(2) Het onderwijs zal gericht zijn op de volle ontwikkeling van de menselijke persoonlijkheid en op de versterking van de eerbied voor de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden. Het zal het begrip, de verdraagzaamheid en de vriendschap onder alle landen, rassen of godsdienstige groepen bevorderen en het zal de werkzaamheden van de Verenigde Naties voor de handhaving van de vrede steunen.”
– Uit Artikel 26, het recht op onderwijs, van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens
De afgelopen jaren hebben wij op diverse scholen presentaties gegeven met onze DVD over de 30 mensenrechten. We maken er altijd een interactieve les van en proberen leerlingen bewust te maken van het feit dat het naleven van de mensenrechten juist iets is wat henzelf betreft en niet alleen met landen ver van ons vandaan te maken heeft.
Omdat één enkele les vaak onvoldoende is om het onderwerp goed te laten bezinken en er ook bij leraren behoefte bestond aan een wat uitgebreider lesplan, hebben wij een kort project ontwikkeld van 7 lessen.
In dit project worden de 30 mensenrechten eerst in zijn algemeenheid behandeld om ze daarna steeds dichter bij huis in perspectief te zetten – tot aan de leefwereld van de leerling toe. Het project kan eventueel worden afgesloten met een thema-expositie.
Youth for Human Rights International heeft overigens een nog uitgebreider lesprogramma geschreven: het “UNITED Human Rights Handbook”. Dit handboek is momenteel alleen nog via www.youthforhumanrights.org te bestellen.
De boodschap die we met onze lessen willen overbrengen wordt het beste samengevat door deze woorden van Eleanor Roosevelt:
“Waar beginnen de mensenrechten in feite? Dichtbij huis en om ons heen – in plaatsen zo dichtbij en zo klein dat ze niet eens op een landkaart te vinden zijn. Toch is dit de wereld van de individuele persoon; het is de buurt waarin hij woont; de school of universiteit waar hij naar toe gaat; de fabriek, het bedrijf of het kantoor waar hij werkt. Dat zijn de plekken waar elke man, elke vrouw en elk kind gelijke rechten, gelijke kansen en een gelijke behandeling nastreven. Tenzij deze rechten daar betekenis hebben, hebben ze nergens betekenis. Als we er niet met zijn allen ons best voor doen om deze rechten dichtbij huis na te leven, zal het in de rest van de wereld ook slecht gesteld zijn.”
Neem voor meer informatie over een presentatie of project bij jou op school contact met ons op via het contactformulier.
Enkele reacties op onze presentaties:
“In Nederland zie je steeds meer geweld op straat verschijnen. Als jonge mensen of kinderen deze rechten en de waarde hiervan zouden leren, komt er misschien minder geweld. …
Mensen moeten zich bewust zijn van de waarde van anderen, en als deze rechten op scholen geleerd zouden worden, is dit misschien een stap in de goede richting.”
– student Engeneering Design & Innovation, Hogeschool van Amsterdam
“…zorg ervoor dat het moraal, of liever gezegd, de normen en waarden terugkeren in de westerse maatschappij. Ik ben ervan overtuigd dat een simpele presentatie van de organisatie Jongeren voor Mensenrechten Nederland voor veel verandering kan zorgen.”
– student ED&I, HvA
“Ik vind dat ieder mens dat rondloopt op deze wereld het recht heeft om zijn mensenrechten te kennen. Ik heb vandaag een presentatie gezien over de 30 mensenrechten en dat sprak mij erg aan omdat er nog steeds mensenrechten worden geschonden. Ik kende al deze rechten niet (een paar maar) en om iedereen toch kennis met deze rechten te laten maken vind ik dat je deze rechten aangeleerd moet krijgen op school. Dat is vrijwel de beste manier om de mens te bereiken, want ‘jong geleerd, oud gedaan’.”
– student ED&I, HvA